5 oktober 2023
Afgelopen vrijdag werden de kokkels, die in april in de raceways van buitenlaboratorium Polder Wassenaar zijn uitgezet voor onderzoek er weer uit geharkt. Met een team van zo’n acht mensen werd de meer dan 1100 kilo kokkels bij elkaar geharkt en volgens een vaste methodiek gewogen en gemeten. De komende tijd wordt alle data van het afgelopen half jaar verwerkt, maar op het eerste oog lijkt de groei van de kokkels in de raceways goed en misschien zelfs beter in vergelijking met die in het wild op het wad bij Texel.
In fase 2 van het kringlooponderzoek naar de potentie en mogelijke/noodzakelijke optimalisaties van combinatieteelt van gebiedseigen soorten rond de Waddenzee in een tussendijks kust-aquacultuursysteem werden afgelopen voorjaar knoopwier, garnalen en kokkels uitgezet in de acht diepere waterlopen van het buitenlaboratorium van Polder Wassenaar. In het onderzoeksteam, dat wordt geleid door hoofdonderzoeker Reinier Nauta van Wageningen Marine Research, werken wetenschappers en ondernemers samen. Ze hopen een blauwdruk te kunnen ontwikkelen voor de commerciële teelt van zilte gewassen en schelpdieren in tussendijkse gebieden of verzilte gronden.
Grote kokkeldichtheid
De acht diepste raceways werden in april gevuld met zo’n 300 kokkels per vierkante meter. Per twee raceways werd gevarieerd met de doorstroomsnelheid van het water, zodat nauwkeurig kan worden vastgesteld bij welke stroming de ontwikkeling het meest optimaal is. Nadat eerder al het zeewier uit de raceways was verwijderd en ook de garnalen er grotendeels waren uitgevist, waren nu de kokkels aan de beurt. In de afgelopen periode tot en met september werden de schelpen driewekelijks gesampled en werden schelplengte en vleesgewicht opgemeten. Om de overleving te kunnen bepalen, was het noodzakelijk dat de bassins volledig van kokkels werden ontdaan.
Uit elke emmer opgeharkte kokkels werd secuur het wier en andere schelpen verwijderd.
Bepalen gewicht en aantal
Elke raceway werd ingedeeld in drie zones en steeds werd er een zone uit geharkt. De inhoud werd verzameld in een bak, waarna het gewicht van de inhoud werd bepaald door het materiaal in emmers te doen en die te wegen. Per verzamelbak werd van drie emmers bepaald was het totale gewicht was, het aantal levende kokkels, het gewicht van de levende kokkels, het gewicht van alle dode kokkelschelpen en het gewicht van het overige materiaal. Al die informatie wordt in de komende maanden geanalyseerd. Met die uitkomsten wordt de insteek van het vervolgonderzoek bepaald. ‘Veel resultaten zijn er al. Die brengen we samen met deze nieuwe cijfers. Die vormen de basis voor de uitgangspunten van het onderzoek in 2024’, aldus onderzoeker Enzo Kingma van WMR.
Kokkelvisser en -kenner Andre Seinen, partner in het onderzoeksconsortium, inspecteert enkele opgeharkte kokkels.
Goede groei
De data moeten nog geanalyseerd worden, maar kokkelvisser en consortiumlid André Seinen van Meromar, toonde zich vrijdag al positief bij het zien van de kokkels. ‘Op het eerste oog hebben ze een goede groei doorgemaakt. Ze lijken mij qua schelpgrootte op z’n minst vergelijkbaar met de wilde kokkels op het Wad bij Texel, op de Vlakte van Kerken. Ik denk zelf dat ze beter zijn gegroeid dan op het wad.’ Binnenkort worden de uitkomsten met alle projectpartners besproken. In de loop van dit jaar presenteren de onderzoekers een tussentijds verslag. Het onderzoek loopt door tot 2025.
5 september 2023
Worden er in Polder Wassenaar ook proeven gedaan met exoten? En mogen er bestrijdingsmiddelen worden gebruikt tegen eventuele ziektes? Kun je meer water inlaten en dan een groter oppervlak inzetten voor mariene aquacultuur? En doen ook commerciële partijen onderzoek in de polder? De studenten van de HAS Green Academy uit Den Bosch hadden vrijdag flink wat vragen aan de medewerkers van Stichting Zilte Zones en het onderzoeksteam onder leiding van Wageningen Marine Research.
Ruim zestig studenten bezochten het buitenlaboratorium in de noordpunt van Texel. De eerste en vierdejaars studenten van de Engelstalige opleiding International Food & Agri-business richten zich in hun studie op duurzame wereldvoedselvoorziening, waarbij thema’s als integraal ketenbeheer, duurzaamheid en circulaire economie aan bod komen. Tijdens een driedaags bezoek aan Texel namen zij o.a. een kijkje bij verschillende voedselproducenten en bedrijven die onderdeel uitmaken van de (lokale) voedselketen.
Voor de eerstejaars was het vooral kennismaken met verschillende sectoren. De vierdejaars bekeken de activiteiten in de polder vooral door een commerciële bril: zijn er mogelijkheden om te komen tot een haalbare businesscase?
In het Eierlandse Huis schetste Jord Kuiken, projectmanager van Stichting Zilte Zones, de achtergronden van de stichting en de onderzoekslocatie, waarna beheerder Kasper van Kraaij toelichtte hoe de werking van eb en vloed in de polder wordt nagebootst en wat daar technisch voor nodig is. Namens het onderzoeksteam vertelde Sander Glorius wat de uitgangspunten van het lopende onderzoek zijn en welke hobbels zich onderweg voordeden en welke uitdagingen het onderzoek nog moet tackelen.
Daarna namen de studenten in twee groepen een kijkje bij de raceways en kwamen de vragen. Gaandeweg werd al duidelijk dat de activiteiten in Polder Wassenaar met name de vierdejaars had geïnspireerd. Al voordat het bezoek werd afgerond, kwam de mededeling dat Polder Wassenaar onderwerp wordt van een businesscase die de studenten dit nieuwe collegejaar zullen gaan uitwerken.
9 augustus 2023
De belangstelling voor de proeven met mariene aquacultuur in Polder Wassenaar neemt toe. Door verzilting en (dreigend) tekort aan eiwitrijk voedsel groeit de interesse in alternatieven die kunnen bijdragen aan een andere bestemming voor verzilte landbouwgronden of die kunnen helpen de vraag naar eiwitrijk voedsel in te vullen. Ook de studenten van de HAS Green Academy uit ‘s-Hertogenbosch zijn geïnteresseerd in het onderzoek en de pilotprojecten die in de polder lopen. Op 1 september a.s. brengen eerste- en vierdejaarsstudenten van de Engelstalige opleiding International Food & Agri-business een bezoek aan de polder.
De studenten, die afkomstig zijn uit alle windstreken, richten zich in hun studie op duurzame wereldvoedselvoorziening, waarin thema’s als duurzaamheid, circulaire economie, voedselveiligheid en integraal ketenbeheer een belangrijke rol spelen. De circa zestig tot zeventig studenten bezoeken een flink aantal bedrijven op Texel die actief zijn in de (duurzame) food & agri-business.
Voor de eerstejaars is het vooral een kennismaking met de sector in de breedte en innovatief onderzoek zoals dat in Polder Wassenaar plaatsvindt. Bij de vierdejaars studenten ligt het accent op de mogelijkheden om nieuwe businessmodellen te ontwikkelingen, onderzoek en mogelijke bijdragen aan transitietrajecten in de voedselsector.
25 juli 2023
Leden van het Investeringskader Waddengebied (IKW) brachten onlangs een bezoek aan Polder Wassenaar in het noorden van Waddeneiland Texel. Het IKW is een meerjarig investeringsprogramma van de provincies Noord-Holland, Friesland en Groningen dat onderscheidende en bijzondere projecten in het Waddengebied mogelijk wil maken. Die projecten moeten bijdragen aan de duurzame en ecologische versterking van het Waddengebied. Het investeringskader werkt nauw samen met het Waddenfonds en in afstemming met natuurorganisaties, overheden, bedrijfsleven en kennisinstellingen.
De onderzoekslocatie in de polder kwam tot stand in nauw overleg met het IKW en met ondersteuning van het Waddenfonds. De IKW-leden, waarvan een deel voor het eerst kennismaakte met de onderzoeksactiviteiten in Polder Wassenaar, kregen een technische toelichting van locatie-beheerder Kasper van Kraaij. Hij liet zien hoe de werking van eb en vloed wordt nagebootst door de inlaat van water uit de Waddenzee via een hevel. Op die manier kan de waterstand in de raceways worden geregeld en kunnen de onderzoekers monitoren onder welke condities de kokkels, zeewier en garnalen in de huidige proef het goed doen of juist niet. De reacties waren enthousiast en vanuit een goed aanwezige inhoudelijke kennis stelden de bezoekers veel inhoudelijke vragen en waren zij zeer geïnteresseerd in het onderzoek dat wordt geleid door WUR-onderzoeker Reinier Nauta.
Jord Kuiken, projectmanager van Stichting Zilte Zones, nam de leden mee in de werkzaamheden en ambities van de stichting en de zoektocht naar een nieuwe locatie voor onderzoek naar mariene aquacultuur. Het buitenlaboratorium in Polder Wassenaar verdwijnt na 2025. Volgens de afspraak met terreineigenaar Staatsbosbeheer wordt de locatie vanaf 2026 ingezet voor natuurontwikkeling en is de wens om het gebied in te richten als kwelder met een geleidelijke overgang van zilt naar zoet water. Dat betekent wel dat er in Nederland straks geen locatie meer is waar de omstandigheden voor innovatief onderzoek naar zilte teelt- en kweeksystemen zo goed zijn als in Polder Wassenaar.
Kuiken benadrukte het belang van mariene aquacultuur voor de toekomst, waarin steeds meer kustgebieden verzilten en de grond te zout is voor reguliere landbouw.
#aquacultuur #kokkels #polderwassenaar #texel
